Trẻ sơ sinh chậm tăng cân là một lo ngại lớn đối với bậc phụ huynh. Tuy nhiên, để giải quyết vấn đề này, chúng ta cần hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng những biện pháp thích hợp. Bài viết này sẽ đưa bạn qua 8 nguyên nhân phổ biến và cách khắc phục một cách hiệu quả. Hãy tìm hiểu để cung cấp sự chăm sóc tốt nhất cho sự phát triển của bé yêu!
Trẻ sơ sinh chậm tăng cân
Để xác định việc trẻ sơ sinh chậm tăng cân hay không, trước hết, bố mẹ cần nắm rõ quá trình tăng cân của trẻ trong giai đoạn này. Hầu hết trẻ sơ sinh thường trải qua một giai đoạn giảm cân trong tuần đầu tiên sau khi chào đời, đây là một hiện tượng sinh lý tự nhiên mà bậc phụ huynh không cần quá lo lắng nếu gặp phải. Từ tuần thứ 2 đến tuần thứ 3, cân nặng của trẻ 1 tháng tuổi sẽ bắt đầu tăng trở lại và phát triển mạnh mẽ hơn so với giai đoạn mới sinh.
Thông thường, trọng lượng của trẻ sơ sinh giảm khoảng 5-10% trong tuần đầu, nhưng nhanh chóng hồi phục và tăng trưởng đều đặn trong những tuần tiếp theo. Trong 3 tháng đầu, bé có thể tăng từ 1-1.2 kg mỗi tháng. Kể từ giai đoạn 4-6 tháng tuổi, tốc độ tăng cân có thể giảm xuống khoảng 600g mỗi tháng, và sau đó là khoảng 300-400g mỗi tháng.
Trong khoảng 12 tháng đầu đời, chiều dài của trẻ có thể tăng lên 1.5 lần và chu vi đầu đều tăng khoảng 11cm. Tuy nhiên, quy luật tăng cân này không hoàn toàn giống nhau đối với mọi trẻ, do mỗi em bé có nhịp độ phát triển riêng biệt. Do đó, bậc phụ huynh không nên lo lắng quá mức nếu thấy con phát triển khác biệt so với các bé khác.
Bé bú mẹ không tăng cân phải làm sao?
Hỗ trợ bé tăng cân cần được thực hiện một cách từ từ và kiên nhẫn. Dưới đây là một số biện pháp có thể giúp chấm dứt trẻ sơ sinh chậm tăng cân một cách hiệu quả:
- Sử dụng một tấm bảo vệ núm vú nhỏ để giúp việc đưa thức ăn và sữa mẹ vào miệng bé trở nên dễ dàng hơn.
- Trong thời kỳ ăn dặm, hãy sử dụng ống nhỏ giọt hoặc chai đựng để hạn chế thức ăn tràn ra ngoài.
- Đảm bảo bé sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ tiêu hóa.
- Thường xuyên theo dõi sự tăng cân của bé.
- Đưa bé đến thăm bác sĩ nhi khoa sớm nhất để nhận được tư vấn chính xác về tình trạng sức khỏe của bé, nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu cân, và cách chăm sóc cũng như lựa chọn chế độ dinh dưỡng phù hợp nhất.
- Trong trường hợp tình trạng không cải thiện, cha mẹ có thể bổ sung cho bé các sản phẩm hỗ trợ, chẳng hạn như chứa lysine, các khoáng chất như kẽm, crom, selen, và vitamin thiết yếu nhóm B. Những chất này không chỉ đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của bé mà còn hỗ trợ
- Tiêu hóa và tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất. Việc này giúp cải thiện tình trạng biếng ăn và khuyến khích bé ăn ngon miệng.
- Cha mẹ có thể cân nhắc sử dụng các thực phẩm chức năng và đường ăn uống có nguồn gốc tự nhiên để giúp bé dễ dàng hấp thụ các chất bổ sung. Tuy nhiên, quan trọng nhất là việc cải thiện triệu chứng phải diễn ra trong khoảng thời gian dài. Việc kết hợp nhiều loại thực phẩm chức năng cùng lúc hoặc thay đổi thường xuyên trong thời gian ngắn có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của bé và không mang lại kết quả tích cực.
Nguyên nhân trẻ sơ sinh chậm tăng cân
Bé không được cho bú đủ số lần cần thiết
Trẻ mới sinh có thể gặp khó khăn trong việc bú sữa và có thể gặp vấn đề về tăng cân. Nhiều bậc phụ huynh không hiểu rõ về nhu cầu dinh dưỡng của con mình. Cơ thể của trẻ sơ sinh đòi hỏi một lượng lớn năng lượng để phát triển và hoạt động, vì vậy nhu cầu về việc bú sữa là rất cao, thường là khoảng 8-12 lần mỗi ngày. Nếu vì một lý do nào đó mà mẹ không thể cung cấp đủ số lần bú cần thiết cho bé, điều này có thể dẫn đến tình trạng chậm tăng cân cho em bé.
Trẻ ngậm ti mẹ không đúng cách
Bú sai tư thế, ngậm vú không đúng cách hoặc có phản xạ bú yếu có thể làm cho trẻ không thể hút đủ sữa vào miệng. Điều này có thể dẫn đến tình trạng trẻ không lấy đủ sữa từ ngực mẹ, gây ra tình trạng thiếu dinh dưỡng và khó khăn trong việc tăng cân.
Thời gian bú của trẻ không hợp lý
Nguyên nhân của việc trẻ sơ sinh phát triển chậm cân có thể là do lịch trình bú không hợp lý. Trẻ thường nên được bú khoảng 8-12 lần mỗi ngày, với khoảng cách giữa các bữa ăn là 2-3 giờ, và thời gian mỗi lần bú nên là khoảng 20 phút. Nếu khoảng cách giữa các bữa ăn quá gần hoặc quá xa, hoặc nếu thời gian bú quá ngắn, có thể ảnh hưởng đến khả năng bú của trẻ, làm cho cơ thể không nhận đủ lượng sữa cần thiết để phát triển cân nặng theo chuẩn.
Lượng sữa mẹ không cung cấp đủ cho nhu cầu của trẻ
Mức độ sữa ít của người mẹ có thể gây thiếu hụt dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh, dẫn đến tình trạng tăng cân chậm và có khả năng phát triển kém so với trẻ cùng độ tuổi. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này, bao gồm tình trạng tâm lý của người mẹ sau khi sinh nở, sự căng thẳng, các vấn đề sức khỏe, thói quen không chăm sóc đúng cách như không thường xuyên cho con bú, sức khỏe yếu, chế độ dinh dưỡng không đủ, và vấn đề mất ngủ thường xuyên.
Tất cả những yếu tố này có thể làm giảm lượng sữa sản xuất, dẫn đến tình trạng cung cấp sữa không đủ cho trẻ.
Sữa mẹ không đủ dưỡng chất
Sữa mẹ được coi là nguồn thức ăn phong phú chứa đựng nhiều chất dinh dưỡng quan trọng nhất để hỗ trợ sự phát triển của trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, có những tình huống mà sữa mẹ không đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ do nhiều nguyên nhân như chế độ ăn uống không đủ đa dạng, sự mất cân bằng dinh dưỡng, hoặc do tình trạng bệnh tật. Việc cung cấp sữa mẹ chất lượng kém có thể dẫn đến tình trạng trẻ sơ sinh chậm tăng cân do thiếu hụt chất dinh dưỡng.
Trẻ sơ sinh chậm tăng cân do tắm cho bé sau khi bú
Tắm cho trẻ sơ sinh ngay sau khi ăn có thể tạo ra những tác động tiêu cực đối với hệ tiêu hóa, làm giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng và tăng cân của trẻ. Đặc biệt, việc tắm gội khi dạ dày đang no có thể gây ra các vấn đề như trớ, sặc, hoặc trào ngược dạ dày, khiến sữa không thể giữ được trong dạ dày. Điều này không chỉ gây khó khăn cho quá trình tiêu hóa mà còn có thể dẫn đến tình trạng thiếu dưỡng khí lên não, tiềm ẩn rủi ro chết não, đặt ra nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe của bé.
Trẻ sơ sinh chậm tăng cân do trẻ sinh non
Hiểu rõ rằng trẻ mới sinh có thể gặp khó khăn trong việc tăng cân, và đối với trẻ sinh non, nguy cơ này có thể cao hơn so với trẻ sinh đủ tháng. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc việc bú mẹ trở nên khó khăn hơn đối với trẻ sinh non, do các cơ bú và mút chưa đầy đủ phát triển. Thêm vào đó, kích thước của vòm miệng của trẻ sinh non có thể nhỏ hơn đầu vú mẹ, làm cho việc bắt, ngậm vú trở nên khó khăn.
Tất cả những khó khăn này đều dẫn đến tình trạng trẻ bú ít, không đảm bảo đủ lượng dinh dưỡng để phát triển. Hơn nữa, hệ tiêu hóa yếu ớt của trẻ sinh non làm cho quá trình hấp thụ dinh dưỡng trở nên khó khăn, điều này góp phần làm chậm tốc độ tăng cân và phát triển. Hậu quả là trẻ sơ sinh có thể trải qua tình trạng tăng cân chậm hoặc thậm chí không tăng cân.
Trẻ có vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa
Những khó khăn liên quan đến hệ tiêu hóa có thể ảnh hưởng đến việc tăng cân của trẻ sơ sinh. Các vấn đề như việc trào ngược acid dạ dày, tiêu chảy kéo dài, bệnh gan mạn tính, bệnh celiac (một tình trạng không thể tiêu hóa gluten), và không dung nạp lactose có thể gây khó khăn cho việc hấp thụ đủ chất dinh dưỡng và calo cần thiết để trẻ có thể tăng cân.
Trẻ sơ sinh tăng cân chậm phải làm sao?
Để hỗ trợ trẻ phát triển trọng lượng một cách tự nhiên và ổn định, phụ huynh có thể thực hiện những biện pháp sau:
- Duy trì thời gian ngủ hợp lý cho trẻ sơ sinh, trong khoảng 16-18 giờ mỗi ngày, và điều chỉnh theo sự phát triển của bé. Đảm bảo rằng bé có đủ giấc ngủ để không ảnh hưởng đến sự phát triển của mình.
- Bú cho trẻ theo cách đúng và thiết lập một lịch trình cố định hàng ngày để tạo thói quen cho bé.
- Tránh bắt đầu ăn dặm quá sớm. Khi bé đạt 6 tháng, hãy bắt đầu thực hiện ăn dặm với sữa bột hoặc thức ăn nhuyễn phù hợp theo từng giai đoạn phát triển của bé.
- Khích lệ bé vận động hàng ngày để tiêu thụ năng lượng và khám phá cảm giác đói, thúc đẩy hệ tiêu hóa làm việc hiệu quả hơn.
- Massage giúp bé thư giãn, cải thiện giấc ngủ và kích thích hệ tiêu hóa, giúp bé tăng cân một cách nhanh chóng.
- Bổ sung vitamin và dưỡng chất theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa nếu bé có thiếu hụt.
- Xây dựng lịch trình ăn uống lành mạnh cho bé từ 6 tháng trở lên, bao gồm cả bữa ăn chính và bữa phụ để đảm bảo đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng của bé.
- Phụ nữ đang cho con bú cũng cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng của mình để đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cả mẹ và bé.
- Nếu phát hiện trẻ có vấn đề về tăng cân kém và xuất hiện các triệu chứng bất thường, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để được kiểm tra và đánh giá tình trạng sức khỏe.
Tóm gọn lại, việc hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng những biện pháp đúng đắn là chìa khóa để giúp trẻ sơ sinh vượt qua vấn đề chậm tăng cân. Đừng ngần ngại thăm bác sĩ và áp dụng những giải pháp đơn giản để bảo vệ sức khỏe của bé yêu.
