Ngộ độc thực phẩm không chỉ gây ra những biểu hiện không thoải mái mà còn có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe nếu không được xử lý kịp thời. Để hiểu rõ hơn về dấu hiệu và cách điều trị ngộ độc thực phẩm, hãy cùng đi vào chi tiết để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình.
Ngộ độc thực phẩm là gì?
Ngộ độc thực phẩm, còn được biết đến như ngộ độc ăn uống hoặc trúng độc thực phẩm, là tình trạng khi người bệnh bị ảnh hưởng do tiếp xúc với thức ăn hoặc nước uống đã bị nhiễm khuẩn, độc tố hoặc đã bị biến đổi, ôi thiu, vượt quá liều lượng cho phép các chất bảo quản hoặc phụ gia…
Khi ngộ độc ở mức độ nhẹ, người bệnh thường có thể hồi phục sau vài ngày; tuy nhiên, trong các trường hợp nặng, có thể gây ra những tác động nghiêm trọng đến sức khỏe và thậm chí dẫn đến tình trạng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.
Dấu hiệu bị ngộ độc thực phẩm
Các dấu hiệu của việc bị ngộ độc thực phẩm thường bao gồm:
- Buồn nôn và ói mửa
- Đau bụng
- Tiêu chảy hoặc phân có máu
- Sốt
- Mệt mỏi và cảm giác thiếu năng lượng
- Chán ăn
- Đau cơ
- Cảm giác ớn lạnh
Những triệu chứng này thường xuất hiện sau vài giờ từ khi ăn thực phẩm bị nhiễm độc, nhưng cũng có thể xuất hiện sau vài ngày hoặc thậm chí vài tuần. Thời gian bệnh kéo dài thường từ vài giờ đến vài ngày.
Ngoài ra, còn có thể có những triệu chứng khác không được liệt kê ở trên. Nếu bạn cảm thấy bất thường hoặc không thoải mái sau khi ăn uống, hãy thăm bác sĩ để được kiểm tra.
Đau bụng
Khi ăn phải thực phẩm bị nhiễm khuẩn hoặc biến chất, niêm mạc dạ dày và ruột có thể bị kích ứng, gây viêm và đau. Điều này thường dẫn đến tình trạng đau bụng, có thể bao gồm đau co thắt ở vùng bụng, cảm giác đau mạnh hoặc chuột rút.
Tuy nhiên, đau bụng cũng có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe khác. Ví dụ, khi bị viêm ruột thừa, cơn đau ban đầu có thể xuất hiện ở vùng xung quanh hoặc trên rốn, sau đó chuyển sang đau ở vùng góc dưới bên phải bụng. Vì vậy, việc theo dõi và quan sát các biểu hiện của đau bụng là quan trọng để xác định nguyên nhân có thể là do ngộ độc thức ăn hay các vấn đề sức khỏe khác. Thông thường, đau bụng do ngộ độc thường đi kèm với tiêu chảy, buồn nôn, cảm giác yếu và mệt mỏi.
Buồn nôn và nôn
Buồn cảm và việc nôn mửa thường là biểu hiện của việc cơ thể hấp thụ các chất độc hại từ thức ăn. Khi điều này xảy ra, cơ bụng và cơ hoành co bóp mạnh, kích thích cơn nôn kéo dài, giúp loại bỏ thức ăn từ dạ dày ra ngoài để ngăn chặn tác động xấu của chúng.
Trong một số trường hợp, triệu chứng nôn có thể giảm dần sau khoảng 48 giờ. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp nôn mửa kéo dài và gia tăng dần. Điều quan trọng là bạn cần thăm bác sĩ ngay khi có dấu hiệu này để tránh mất nước và các vấn đề sức khỏe khác.
Tiêu chảy nhiều lần
Khi xảy ra tình trạng tiêu chảy, số lần đi vệ sinh tăng lên và phân có thể trở nên lỏng, nát hoặc có máu. Tình trạng tiêu chảy kéo dài kèm theo cảm giác buồn nôn có thể gây mất nước, tạo ra nguy cơ đáng kể đối với sức khỏe của người bệnh. Do đó, việc bổ sung nước và theo dõi tình trạng sức khỏe của người bệnh đều rất quan trọng khi xuất hiện cả hai dấu hiệu này đồng thời.
Sốt
Sốt là một dấu hiệu cảnh báo về nguy cơ ngộ độc thực phẩm. Khi xảy ra, nhiệt độ cơ thể sẽ tăng lên khoảng 38 độ C, kích thích hoạt động của các tế bào bạch cầu để đối phó với tình trạng nhiễm trùng.
Tuy nhiên, cần chú ý rằng nếu bạn đo nhiệt độ và phát hiện sốt cao trên 38 độ C kèm theo cảm giác ớn lạnh, việc đi khám ngay lập tức là cần thiết.
Mạch nhanh, thở nhanh
Có một dấu hiệu khác có thể chỉ ra tình trạng ngộ độc thực phẩm là nhịp tim tăng nhanh, hít thở nhanh hoặc cảm giác khó thở. Khi những triệu chứng này đi kèm với nhịp tim không đều, đau ngực, da xanh tái… thì tình trạng ngộ độc có thể đang trở nên nghiêm trọng hơn và cần phải đến ngay cơ sở y tế để được điều trị ngay lập tức.
Vã mồ hôi liên tục
Không giống như quan điểm phổ biến, ngộ độc thực phẩm không luôn dẫn đến đau bụng hoặc buồn nôn ngay từ lần đầu tiên xảy ra. Thực tế, trong nhiều trường hợp, biểu hiện ban đầu của ngộ độc thực phẩm có thể là việc cơ thể bắt đầu ra nhiều mồ hôi liên tục, ngay cả khi bạn đang ở trong trạng thái nghỉ ngơi, không hoạt động, hoặc ở trong môi trường mát mẻ. Bên cạnh dấu hiệu này, người bị ngộ độc thường cảm thấy khát nước và môi khô.
Đau cơ
Khi vi khuẩn từ thực phẩm bị biến đổi và xâm nhập vào cơ thể, nó có thể gây ra việc giải phóng histamin – một chất hóa học giúp mở rộng các mạch máu, hỗ trợ bạch cầu chống lại nhiễm trùng. Tuy nhiên, histamin cũng có khả năng kích thích các receptor gây đau, dẫn đến cảm giác mệt mỏi, đau nhức cơ thể hoặc cảm giác đau tương tự như khi bị cảm.
Nếu triệu chứng trở nên nghiêm trọng, như yếu cơ hoặc thậm chí là tê liệt (điều này có thể là biểu hiện của ngộ độc cấp botulism), bạn cần phải đến bác sĩ ngay lập tức để được điều trị kịp thời.
Ngộ độc thực phẩm nên làm gì?
Khi xảy ra ngộ độc thực phẩm hoặc trúng thực, có một số biện pháp cần thực hiện. Trong trường hợp trúng thực, việc quan trọng là phải cố gắng nôn ra hết thức ăn và uống nước hoặc dung dịch oresol để khôi phục nước và điện giải cho cơ thể. Tuy nhiên, với trẻ nhỏ, không nên cố ép trẻ nôn vì điều này có thể gây nguy hiểm.
Nếu người bị ốm trở nên co giật, ngừng thở hoặc ngừng tim, hãy thực hiện hô hấp nhân tạo ngay lập tức. Trong trường hợp bị hôn mê, hãy đặt người bệnh nằm nghiêng về một bên để tránh chất nôn vào phổi. Sau khi cấp cứu ban đầu, việc quan trọng là chuyển người bệnh tới bệnh viện ngay lập tức để nhận được sự chăm sóc và điều trị thích hợp.
Gây nôn
Khi một người có dấu hiệu nôn mửa ngay sau khi ăn thức ăn có thể bị nhiễm độc, hoặc khi họ vẫn tỉnh táo mà chưa thấy có triệu chứng ngộ độc, quan trọng để họ nôn ngay lập tức để loại bỏ thức ăn đó khỏi dạ dày. Điều này có thể được thực hiện bằng cách kích thích nôn, ví dụ như áp dụng áp lực nhẹ lên góc lưỡi hoặc sử dụng nước muối pha loãng để kích thích nôn mạnh hơn. Mục tiêu là ngăn chặn thêm độc tố từ việc hấp thụ vào cơ thể.
Khi thực hiện kích thích nôn, cần lưu ý:
- Đặt người bệnh nằm nghiêng và nâng cao phần đầu để ngăn chất độc tràn ngược vào phổi, giảm nguy cơ sự cố đe dọa tính mạng như sặc và ngạt thở. Đối với trẻ nhỏ, cần thận trọng để không làm tổn thương vùng họng.
- Có thể giữ lại mẫu thực phẩm gây nghi ngờ hoặc thậm chí giữ cả phần thức ăn đã nôn ra để giúp xác định nguyên nhân chính xác của vấn đề.
Bù nước
Khi mắc ngộ độc thực phẩm, người bị ảnh hưởng có thể trải qua nôn mửa và tiêu chảy lặp đi lặp lại, dẫn đến mất nước cơ thể. Điều quan trọng là cung cấp đủ nước và thư giãn cho họ. Dùng dung dịch oresol để phục hồi nước cần thiết, nhưng phải tuân theo hướng dẫn cụ thể.
Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, đảm bảo không pha dung dịch quá ít hoặc quá nhiều, không sử dụng sau khi đã pha quá 24 tiếng, không đun sôi dung dịch… Nếu có nhiều người bị ngộ độc thức ăn cùng một lúc, cần phải dùng dung dịch oresol riêng biệt cho từng người để tránh tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.
Nhanh chóng đưa người bệnh đi cấp cứu tại cơ sở y tế
Khi người bệnh trải qua các triệu chứng không bình thường như co giật, mất ý thức, hoặc gặp vấn đề về hô hấp, việc gây nôn có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe của họ. Thậm chí sau khi tiến hành các biện pháp cấp cứu, tình trạng của người bệnh vẫn có thể tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng. Vì vậy, quan trọng để người bệnh được đưa đến các cơ sở y tế ngay lập tức để định rõ nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp và kịp thời.
Ngộ độc thực phẩm bao lâu thì khỏi?
Tình trạng hồi phục sau khi mắc ngộ độc thực phẩm là khi các dấu hiệu của ngộ độc bắt đầu biến mất, mặc dù có thể vẫn cần một khoảng thời gian sau đó để phục hồi.
Đa số người mắc ngộ độc thực phẩm thường hồi phục tự nhiên trong vòng 1-2 ngày mà không cần đến sự can thiệp y tế. Thời gian này cần thiết để cơ thể khỏe mạnh có thể loại bỏ độc tố và ngăn chặn sự lây lan của nhiễm trùng. Tuy nhiên, trong trường hợp hệ thống miễn dịch suy yếu hoặc bị nhiễm ký sinh trùng, tình trạng ngộ độc thực phẩm có thể kéo dài hơn và cần điều trị bằng các loại thuốc đặc biệt…
Kết luận
Tóm lại, việc nhận biết và xử lý ngộ độc thực phẩm là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe. Những biện pháp như đưa người bệnh đến cơ sở y tế kịp thời và các biện pháp điều trị sẽ giúp họ hồi phục nhanh chóng và an toàn sau khi trải qua cơn ngộ độc thực phẩm.
Những thông tin về dấu hiệu, cách nhận biết và xử lý trong bài viết có thể giúp bạn tự tin và sẵn sàng đối phó khi cần thiết. Đừng bỏ qua những dấu hiệu nhỏ, hãy chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ y tế khi cảm thấy không thoải mái sau khi ăn uống.
