Khổ qua, hay mướp đắng, không chỉ là một loại trái cây phổ biến mà còn là nguồn dồi dào chất dinh dưỡng và có nhiều tác dụng lợi ích cho sức khỏe. Trước khi bạn đặt câu hỏi “Khổ qua có tác dụng gì?”, hãy cùng tìm hiểu chi tiết về đặc điểm, giá trị dinh dưỡng và những lưu ý khi sử dụng loại trái cây này.
Khổ qua không chỉ là một loại quả thường xuất hiện trong các món ăn mà còn mang lại nhiều lợi ích không ngờ cho sức khỏe. Với thông tin về thành phần dinh dưỡng đầy đủ và các tác dụng tích cực mà nó mang lại, hãy khám phá thêm về loại trái cây này qua nội dung dưới đây.
Khổ qua là gì?
Khổ qua, hay còn gọi là mướp đắng, là một loại cây leo thuộc họ Bầu bí (Cucurbitaceae). Đây là loại cây phổ biến ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, nhưng nguồn gốc cụ thể chưa được xác định. Ở Việt Nam, loại cây này được trồng rộng rãi từ đồng bằng đến vùng núi phía Bắc.
Quả khổ qua có hình dạng thon dài và to, là một trong những loại trái cây có vị đắng nhất. Bề ngoài của quả mướp đắng mịn màng với những nốt u màu xanh. Ban đầu, khi còn nhỏ, quả có màu xanh đậm, sau khi chín đẹp, chuyển sang màu vàng và dần dần héo.
Bên trong quả chứa nhiều hạt, có hình dạng tròn và dẹt. Những hạt này thường được sử dụng làm hạt giống do hình dáng tròn đều và mẩy mịn.
Chất dinh dưỡng có trong khổ qua
Khổ qua được biết đến là một loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng với nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết. Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), trong mỗi 100g khổ qua có:
- Năng lượng: 21kcal
- Chất xơ: 2.1g
- Sắt: 0.77mg
- Vitamin C: 89,4mg
- Vitamin A: 426 IU
Khổ qua có tác dụng gì?
Giảm lượng đường trong máu
Một trong những điểm đáng chú ý về khả năng hỗ trợ của khổ qua là khả năng ổn định và giảm lượng đường trong cơ thể của những người mắc bệnh tiểu đường. Nguyên nhân cho hiệu quả này có thể là do các thành phần trong khổ qua có cấu trúc tương tự insulin động vật. Để duy trì mức đường huyết ổn định, có thể sử dụng dưới dạng tươi, bột hoặc nước ép.
Tuy nhiên, các nghiên cứu về hiệu quả của khổ qua trong việc kiểm soát đường huyết vẫn còn hạn chế. Những nghiên cứu này thường nhỏ và không được thực hiện theo cách ngẫu nhiên hoặc không có sự đối chứng, do đó chưa đủ để có giá trị thống kê. Điều này cũng đồng nghĩa rằng không nên xem khổ qua là một phương pháp thay thế cho thuốc điều trị bệnh tiểu đường.
Giảm lượng cholesterol trong máu
Cholesterol cao có thể dẫn đến việc chất béo tích tụ trong động mạch, tạo áp lực lên trái tim khiến nó phải làm việc hơn để tuần hoàn máu, tăng nguy cơ bệnh tim. Một nghiên cứu với chuột ăn chế độ nhiều cholesterol cho thấy rằng việc sử dụng chiết xuất từ mướp đắng giúp giảm mức độ cholesterol LDL “xấu” và chất béo trung tính trong cơ thể.
Ổn định huyết áp
Trà khổ qua chứa nhiều vitamin C và các chất chống oxy hóa, giúp chống lại sự tổn thương từ gốc tự do – một trong những nguyên nhân gây quá trình lão hóa. Điều này có thể hỗ trợ ổn định sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tim.
Tốt cho da và mắt
Khổ qua được biết đến với nhiều lợi ích cho sức khỏe da. Loại quả này chứa nhiều chất chống oxy hóa, cũng như vitamin A và C, có thể có tác dụng tích cực đối với làn da. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng loại quả này có thể giúp làm chậm quá trình lão hóa da và hỗ trợ trong việc điều trị mụn trứng cá cũng như những vấn đề da khác.
Không chỉ vậy, nó cũng được sử dụng trong các liệu pháp đối phó với các bệnh nhiễm trùng da như nấm, bệnh vẩy nến và ngứa. Đồng thời, nước ép từ mướp đắng cũng có thể giúp tóc trở nên bóng mượt hơn và ngăn ngừa gàu, rụng tóc cũng như tình trạng chẻ ngọn.
Uống nhiều khổ qua có tốt không
Nước ép từ quả khổ qua chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho cơ thể. Để tận dụng tối đa lợi ích của nó một cách an toàn, hãy sử dụng đúng liều lượng và mục đích. Việc sử dụng quá đà, lâu dài và vượt quá mức cần thiết có thể gây ra các tác động không mong muốn.
Lưu ý khi dùng khổ qua
Có một số hướng dẫn để sử dụng khổ qua một cách có lợi cho sức khỏe mà bạn có thể xem xét:
- Hạn chế ăn không quá 2 trái trong một bữa ăn và không vượt quá 4 lần trong một tuần.
- Tránh ăn sống, đặc biệt khi đang đói.
- Những nhóm như phụ nữ mang thai, muốn có thai, người bị vấn đề về gan thận, tiêu hóa, hoặc trẻ em dưới 6 tuổi cần thận trọng hơn. Họ nên ăn với số lượng hợp lý, và chế biến khổ qua đến mức chín kỹ.
Một số thực phẩm không nên ăn cùng khổ qua
- Tôm chứa nhiều vitamin C, và khi ăn chung với các loại thực phẩm có vỏ cứng như tôm, có thể tạo ra Asen (dạng thạch tín). Asen là một chất độc nguy hiểm đối với sức khỏe con người.
- Uống trà sau khi ăn mướp đắng có thể gây tổn thương cho dạ dày và hệ tiêu hóa. Đề nghị chờ khoảng 1 tiếng sau khi ăn mướp đắng trước khi uống trà xanh.
- Kết hợp khổ qua và sườn heo chiên trong cơ thể tạo ra hợp chất Canxi Oxalate, làm giảm khả năng hấp thu canxi của cơ thể.
- Khi ăn cùng lúc măng cụt và khổ qua, có thể làm chậm hoặc ức chế hoạt động của hệ tiêu hóa. Vì vậy, tốt nhất là để cách nhau vài tiếng khi ăn hai loại thực phẩm này để cơ thể có thời gian tiêu hóa hoàn tất trước khi tiếp tục với loại thực phẩm khác.
Kết luận
Tóm lại, khổ qua không chỉ là một loại trái cây thông thường mà còn là kho báu dinh dưỡng giúp cải thiện sức khỏe. Việc hiểu rõ về các tác dụng và lợi ích của nó sẽ giúp bạn sử dụng khổ qua một cách hiệu quả và an toàn. Hãy thêm loại trái cây này vào chế độ ăn hàng ngày để tận dụng tối đa các lợi ích mà nó mang lại cho sức khỏe của bạn.
