Củ dền không chỉ là một loại rau củ ngon miệng mà còn là một kho tàng của những lợi ích sức khỏe không ngờ. Củ dền có tác dụng gì?, từ kích thích sự thư giãn tinh thần đến việc bảo vệ tim mạch, củ dền mang lại nhiều tác dụng khám phá. Hãy cùng Cappi đi sâu vào thế giới của củ dền và khám phá những điều thú vị mà nó mang lại cho sức khỏe của bạn.
Củ dền có tác dụng gì?
Theo y học dân gian, củ dền được mô tả như một loại rau củ có hương vị ngọt, một chút đắng, và có tính lạnh. Theo quan điểm này, nó được cho là có những tác dụng như kích thích sự thông thoáng của cơ thể, kích thích vị giác, hỗ trợ năng lượng, giảm căng thẳng, cung cấp dưỡng chất cho các bộ phận nội tạng, và có tác dụng làm mát cơ thể và thanh lọc máu. Ngoài ra, việc tiêu thụ củ dền cũng được cho là có thể giúp cải thiện sự lưu thông máu, giảm đau đầu và giảm căng thẳng ở khu vực đầu và hông.
Trong ngữ cảnh y học hiện đại, các nhà nghiên cứu tin rằng màu đỏ tươi của củ dền chủ yếu là kết quả của sự kết hợp giữa betacyanin (màu vàng thực vật) và betaxanthin (màu tím). Những hợp chất này không chỉ là pigment thực vật mà còn có vai trò như chất chống ô nhiễm tự nhiên, giúp cơ thể đối kháng với các gốc tự do.
Các nghiên cứu chi tiết trong ngữ cảnh y học hiện đại đã phát hiện ra một số tác dụng khác nhau đối với sức khỏe, bao gồm:
Giúp thư giãn thần kinh
Beta cyanin, một hợp chất có mặt trong củ dền, cũng được biết đến với khả năng hỗ trợ thư giãn thần kinh ở con người, thông qua việc kích thích quá trình sản xuất serotonin – một chất dẫn truyền thần kinh.
Cải thiện tình trạng thiếu máu
Củ dền có chứa nhiều chất sắt, có thể hỗ trợ quá trình tái tạo và kích thích sự sản xuất tế bào máu, đồng thời cải thiện tình trạng thiếu máu. Chất đồng có trong củ dền cũng đóng vai trò trong quá trình tái tạo sắt cho cơ thể, đồng thời giúp tăng cường cung cấp lượng oxy cần thiết cho cơ thể
Giảm cân
Củ dền thường được coi là một lựa chọn ăn uống thích hợp với những người muốn duy trì hoặc giảm cân. Với ít calo và chất béo, nhưng lại chứa đựng nhiều nước, giúp cân bằng lượng năng lượng một cách hiệu quả. Việc thêm vào chế độ ăn có ít calo, cũng có thể hỗ trợ quá trình giảm cân. Điều đặc biệt là củ dền cung cấp một lượng protein và chất xơ đủ lượng, hai yếu tố dinh dưỡng quan trọng để duy trì trạng thái cân nặng khỏe mạnh.
Chức năng giảm cân của củ dền có thể được giải thích bởi hàm lượng chất xơ mà nó chứa. Chất xơ trong củ dền có thể giúp kiểm soát cảm giác đói và giảm sự thèm ăn, từ đó ảnh hưởng đến quá trình giảm cân một cách tích cực.
Tác dụng chống viêm
Củ cải đỏ chứa betalain, một loại chất dinh dưỡng thực vật có khả năng chống viêm. Trong điều kiện bình thường, phản ứng viêm có thể được coi là một cơ chế bảo vệ tự nhiên của cơ thể để đối phó với chấn thương, nhiễm trùng và các tác nhân gây hại khác. Tuy nhiên, nếu phản ứng viêm trở nên kéo dài và không được giải quyết, điều này có thể dẫn đến tình trạng viêm mãn tính, mối liên quan đến sự phát triển của nhiều vấn đề sức khỏe như béo phì, bệnh gan, ung thư và bệnh tim.
Việc sử dụng củ cải đỏ có thể mang lại lợi ích chống viêm, điều này đã được chứng minh trong nhiều nghiên cứu. Tuy nhiên, để hiểu rõ hơn về tác động này của củ cải đỏ, cần thực hiện thêm nhiều nghiên cứu sâu sắc hơn.
Bảo vệ gan
Trong củ dền, chúng ta có thể tìm thấy một hợp chất được gọi là beta cyanin. Đây là một chất có khả năng ngăn chặn sự mệt mỏi, hỗ trợ chức năng gan, kích thích sự tuần hoàn máu để loại bỏ độc tố tích tụ trong gan và ngăn chặn sự hình thành mỡ. Do đó, việc tiêu thụ thường xuyên có thể giúp giảm áp lực cho gan, cải thiện tình trạng mệt mỏi liên quan đến gan.
Ngăn ngừa ung thư
Ngoài những ứng dụng đã được đề cập, củ dền mang lại nhiều lợi ích khác cho sức khỏe. Một trong những khía cạnh được nhiều người quan tâm là khả năng ngăn chặn sự phát triển của ung thư, một bệnh lý nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong do sự không kiểm soát của các tế bào ung thư.
Củ dền chứa nhiều chất chống oxy hóa như vitamin E, C, sắt, magiê, phốt pho và lysine, tạo nên đặc tính chống ung thư. Những chất này đồng lòng chống lại gốc tự do gây hại và ngăn chặn sự hình thành của các tế bào ác tính, đặc biệt là tác động tích cực trong việc ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư.
Các nghiên cứu trên ống nghiệm sử dụng tế bào người đã chỉ ra rằng chiết xuất từ củ dền, với hàm lượng chất betalain cao, có khả năng giảm sự phát triển của tế bào ung thư tuyến tiền liệt và ung thư vú
Hạn chế táo bón
Một củ dền có khoảng 2-3% chất xơ, làm cho việc bao gồm nó trong chế độ ăn hàng ngày hoặc tiêu thụ nước củ dền đều có thể đem lại lợi ích cho sức khỏe tiêu hóa. Điều này có thể giúp giảm nguy cơ gặp vấn đề như táo bón, bệnh viêm ruột (IBS) và viêm túi thừa. Bổ sung thêm thực phẩm giàu chất xơ vào chế độ ăn cũng có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như ung thư ruột kết, bệnh tim và tiểu đường loại 2.
Bảo vệ tim mạch
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, cả củ dền và nước ép từ nó đều có khả năng giảm cholesterol và chống oxy hóa nhờ vào sự hiện diện của chất betacyanin và betaxanthin. Do đó, được coi là một lựa chọn hữu ích để hỗ trợ bảo vệ sức khỏe tim mạch và ngăn chặn triệu chứng đột quỵ
Cải thiện chức năng não
Oxit nitric có khả năng làm giãn mạch máu, từ đó gia tăng lưu lượng máu đến não, hỗ trợ tăng cường chức năng não. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với người cao tuổi, vì các nghiên cứu chỉ ra rằng khả năng sản xuất oxit nitric giảm đi theo tuổi, kèm theo sự thay đổi trong quá trình chuyển hóa năng lượng và hoạt động của nơron trong não.
Trong một thử nghiệm, 14 người cao tuổi (độ tuổi trung bình 74) đã tham gia một chế độ ăn giàu nitrate thông qua việc tiêu thụ nước ép từ củ dền trong vòng 2 ngày. Kết quả cho thấy, lưu lượng máu chảy vào thùy trán não của họ tăng lên so với khi duy trì một chế độ ăn ít nitrate
Ổn định huyết áp
Hàm lượng nitrat cao có trong củ dền được biết đến với khả năng hỗ trợ giảm áp lực huyết. Tính chất chữa bệnh và dược tính của loại củ này đã được xác nhận có thể ổn định huyết áp về mức bình thường.
Củ dền có vitamin gì?
Theo thông tin từ USDA (Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ), một lượng nước ép củ dền hữu cơ 100ml tương đương với một cốc nhỏ sẽ cung cấp khoảng 29 calo, không chứa chất béo, và chứa các dạng chất dinh dưỡng sau:
- Protein: 0,42g
- Carbs: 7,50g
- Đường: 5,42g
- Chất xơ: 0,40g
Việc tiêu thụ nước ép củ dền đúng cách có thể mang lại nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất quan trọng, bao gồm folate, vitamin B6, canxi, sắt, magie, phốt pho, đồng, kẽm, và nhiều chất dinh dưỡng khác. Ngoài ra, củ dền còn chứa nhiều hợp chất có lợi, bao gồm:
Chất phytochemical tạo ra hương vị đặc trưng của củ dền, đồng thời kích thích hệ thống miễn dịch, giảm viêm nhiễm, và hỗ trợ giảm stress oxy hóa.
Betalain, chất tạo ra màu đỏ sậm của củ dền, có đặc tính chống oxy hóa mạnh mẽ.
Nitrat, một nhóm hợp chất hữu cơ, đóng vai trò trong việc cải thiện lưu lượng máu và hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
Lưu ý khi sử dụng củ dền
Uống nước ép củ dền đúng cách là quan trọng để tận hưởng các lợi ích sức khỏe mà củ dền mang lại. Dưới đây là một số hướng dẫn để tận dụng nước ép củ dền một cách hiệu quả:
- Không pha chung với sữa: Tránh pha nước ép với sữa, vì sự kết hợp này có thể làm tăng lượng đường trong thức uống. Tốt nhất là uống nước ép củ dền tươi, tránh các sản phẩm chế biến sẵn, vì chúng thường chứa nhiều đường độc hại.
- Thời điểm thích hợp: Nước ép có thể được thưởng thức vào buổi sáng, sau khi thức dậy, hoặc sau khi ăn ít nhất 2 giờ. Lựa chọn thời điểm phù hợp với cơ địa và thói quen cá nhân.
- Nguy cơ sỏi thận: Sử dụng củ dền đỏ hoặc nước ép củ dền một cách có độ chín, vì việc tiêu thụ quá mức có thể tăng nguy cơ tái phát hoặc làm nặng thêm tình trạng sỏi thận. Chất oxalate trong nó đỏ có thể góp phần tạo ra sỏi thận.
- Không nên nấu quá chín: Trong quá trình chế biến thức ăn, hạn chế nấu quá chín, vì điều này có thể làm giảm lượng chất dinh dưỡng trong củ dền. Điều này ảnh hưởng đến hiệu quả của củ dền đối với sức khỏe.
- Tác dụng ngược hạ huyết áp: Mặc dù nước ép củ dền có thể giúp giảm huyết áp, nhưng sử dụng quá mức có thể dẫn đến huyết áp thấp. Hãy duy trì lượng tiêu thụ hợp lý để tránh tình trạng hạ huyết áp quá mức.
Tổng kết
Sau bài viết Cappi chia sẻ ta thấy củ dền không chỉ là một thành phần ngon miệng trong chế độ ăn hàng ngày mà còn là nguồn cung cấp nhiều lợi ích sức khỏe đáng kinh ngạc. Từ việc hỗ trợ giảm cân đến chống viêm, củ dền thực sự là một siêu thực phẩm đầy tiềm năng. Hãy đưa củ dền vào danh sách ăn uống của bạn để tận hưởng những ưu đãi không ngờ mà nó mang lại.
