Đau bụng trên rốn không phải lúc nào cũng là điều đơn giản. Bài viết này sẽ đưa bạn qua những nguyên nhân phổ biến và cách chữa trị hiệu quả. Chúng ta hãy khám phá đau bụng trên rốn là bị gì? và tìm hiểu cách giải quyết vấn đề một cách thông minh.
Đau bụng trên rốn là bị gì?
Đau bụng ở vùng trên rốn và dưới ức, hay còn được gọi là đau bụng vùng thượng vị, là một vấn đề phổ biến có thể xảy ra ở mọi người, không phụ thuộc vào độ tuổi hay giới tính.
Theo đánh giá của các chuyên gia y tế, nguyên nhân của đau bụng ở vùng trên rốn có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố, bao gồm cả lối sống và thói quen sinh hoạt như: ăn quá nhiều, ăn nhanh, hoạt động vận động mạnh sau khi ăn, tiêu thụ quá mức rượu bia, hoặc ăn nhiều thực phẩm khó tiêu hóa… hoặc có thể là do các vấn đề về sức khỏe cụ thể.
Thường thì, trong những trường hợp đau về mặt sinh lý, triệu chứng sẽ giảm dần sau vài giờ, và không tái phát. Người bệnh không cần quá lo lắng và có thể giảm nhẹ triệu chứng bằng cách nghỉ ngơi và điều chỉnh chế độ ăn uống.
Tuy nhiên, vùng bụng trên rốn chứa nhiều cơ quan quan trọng như dạ dày, gan, thận, niệu quản, túi mật, tụy… Vì vậy, nếu đau bụng ở vùng này kéo dài hoặc trở nên quằn quại, co thắt từng cơn, hoặc lan ra sau lưng, có thể là dấu hiệu của sự tổn thương trong các cơ quan nói trên.
Nguyên nhân bị đau bụng trên rốn
Bị khó tiêu
Chứng khó tiêu, hay còn được biết đến là rối loạn tiêu hóa, có thể tạo ra cảm giác không thoải mái hoặc đau ở các khu vực đầu tiêu hóa như thực quản, dạ dày, và tá tràng, đồng thời có thể gây ra đau từ khu vực ngực. Các triệu chứng thường xuất hiện khi dạ dày sản xuất quá nhiều axit hoặc sau khi người bệnh ăn các thực phẩm có độ axit cao.
Đối với cách điều trị, có thể sử dụng các loại thuốc không kê đơn để kiểm soát tạm thời tình trạng khó tiêu. Tuy nhiên, quan trọng là phải xác định các nguyên nhân gây ra chứng khó tiêu đó, chẳng hạn như thay đổi chế độ ăn uống để loại bỏ các thực phẩm có độ axit cao.
Nếu tình trạng khó tiêu trở nên thường xuyên hoặc nghiêm trọng, việc khám và chẩn đoán tại các cơ sở y tế là cần thiết. Điều này giúp xác định nguyên nhân cụ thể và áp dụng liệu pháp điều trị kịp thời, từ đó tránh tình trạng diễn biến xấu hơn
Thoát vị
Thoát vị là trạng thái khi một cơ quan trong bụng, như mạc nối hoặc ruột, không còn ở vị trí bình thường mà thay vào đó nó lún vào một vùng yếu, như là thoát vị hoành. Tình trạng thoát vị có thể gây đau ở khu vực trên rốn và đôi khi dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nguy hiểm, thậm chí có thể đe dọa tính mạng khi cơ quan thoát vị không thể tự động trở lại vị trí bình thường trong ổ bụng.
Hậu quả có thể là suy giảm cung cấp máu, tổn thương cơ, nhiễm trùng, hoặc khi các cơ quan di chuyển vào trong khoang ngực có thể tạo áp lực lên tim và phổi, gây ra các vấn đề về hô hấp.
Đau bụng thai kỳ
Triệu chứng đau ở phần trên của rốn có thể xuất hiện trong thời kỳ mang thai. Tình trạng này thường xảy ra khi thai nhi phát triển và tạo áp lực lên các cơ quan ở phía trên bụng hoặc do căng trải qua từ cơ và dây chằng. Tuy nhiên, nếu cảm giác đau kéo dài hoặc xuất hiện đột ngột và mạnh mẽ, đó có thể là dấu hiệu của vấn đề nghiêm trọng trong thai kỳ, cảnh báo về những vấn đề có thể gây hậu quả nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời.
Viêm ruột thừa
Viêm ruột thừa là hiện trạng mắc nhiễm trùng ở ruột thừa. Trong trường hợp không được điều trị kịp thời, có thể xảy ra tình trạng nứt ruột thừa, đe dọa đến tính mạng của bệnh nhân.
Ở giai đoạn ban đầu của bệnh, người bệnh thường trải qua cảm giác đau nhức xung quanh vùng rốn, sau đó đau có thể lan ra bụng trên rốn. Khi nhiễm trùng trở nên nghiêm trọng, đau sẽ chuyển sang phía dưới bên phải của bụng.
Đối với viêm ruột thừa, cần thiết phải đưa người bệnh đến cấp cứu một cách nhanh chóng. Thông thường, phẫu thuật loại bỏ ruột thừa là biện pháp chữa trị cần thiết trong hầu hết các trường hợp.
Viêm loét dạ dày tá tràng
Các nguyên nhân gây ra viêm loét dạ dày tá tràng có thể xuất phát từ sự mất cân bằng giữa yếu tố tấn công và yếu tố bảo vệ của niêm mạc dạ dày. Nhiều trường hợp viêm loét này được liên kết với nhiễm khuẩn Helicobacter pylori, một loại vi khuẩn phổ biến. Triệu chứng thường xuyên xuất hiện bao gồm đau ở vùng bụng trên rốn, cảm giác nóng rát và sự khó chịu từ cảm giác cồn cào.
Tắc ruột
Tắc ruột là tình trạng mà ruột bị ngăn chặn chức năng hoặc cơ học, dẫn đến việc dịch tiêu hóa và khí không thể di chuyển một cách bình thường qua đường ruột. Điều này có thể gây khó khăn trong quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn. Ngoài cảm giác đau ở khu vực bụng trên, gần ức, tắc ruột còn đi kèm với nhiều triệu chứng khác như:
- Cảm giác đầy bụng
- Mất cảm giác vị giác
- Buồn nôn hoặc nôn mửa
- Rối loạn tiêu hóa như táo bón hoặc tiêu chảy
- Sưng phù ở bụng.
Sỏi mật
Túi mật, một cơ quan tọa lạc ở phía bên phải dưới gan, đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa. Nhiệm vụ chính của túi mật là lưu trữ mật, một chất được tạo ra từ tế bào gan, và sau đó chuyển mật vào tá tràng và ruột non để hỗ trợ quá trình tiêu hóa thức ăn. Các thành phần chính trong mật bao gồm cholesterol, bilirubin và muối mật. Sự mất cân bằng giữa các thành phần này có thể dẫn đến sự hình thành của sỏi mật, những hạt nhầy hoặc cứng.
Sỏi mật có thể gây tắc nghẽn túi mật, gây ra đau nhức ở vùng hạ sườn phải cùng với các triệu chứng như nôn mửa, mệt mỏi và kiệt sức. Nếu không được chăm sóc kịp thời, sỏi mật có thể ảnh hưởng đến hoạt động của gan và tuyến tụy, đe dọa sức khỏe và tính mạng.
Để ngăn chặn nguy cơ sỏi mật hoặc tái phát, quy trình điều trị thường bao gồm việc loại bỏ túi mật. Đồng thời, việc xây dựng một lối sống khoa học với chế độ ăn uống lành mạnh, giảm lượng chất béo và thực hiện đều đặn hoạt động thể chất cũng là quan trọng để duy trì sức khỏe và tránh nguy cơ tái phát sỏi mật.
Căng cơ bụng
Cơ bụng căng là một vấn đề thường gặp, thường xuất hiện sau khi tham gia hoạt động thể thao, tập luyện quá mức hoặc thực hiện việc nâng vật nặng. Điều này có thể dẫn đến cảm giác đau ở phía trên của khu vực bụng gần rốn..
Cách giảm đau bụng trên rốn
Phương pháp điều trị cơn đau vùng bụng trên rốn sẽ được tùy chỉnh dựa vào kết quả của quá trình chẩn đoán nguyên nhân. Trong trường hợp khó chịu không bình thường, bệnh nhân có thể điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và lối sống hoặc sử dụng thuốc chống axit không đòi hỏi đơn (OTC). Tuy nhiên, nếu triệu chứng không cải thiện, quan trọng là bệnh nhân nên đến bác sĩ sớm để được chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời theo hướng dẫn của chuyên gia y tế.
Đau bụng trên rốn khi nào thì nên đi khám bác sĩ
Trong hầu hết các trường hợp, nếu triệu chứng đau bụng ở phía trên rốn giảm đi sau vài giờ, 1-2 ngày, hoặc nếu có thể xác định rõ nguyên nhân là do chế độ ăn uống, thì người bệnh có thể thoải mái nghỉ ngơi tại nhà mà không cần lo lắng quá nhiều. Tuy nhiên, nếu tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn, làm tăng đau, người bệnh nên tự proactively đến thăm bác sĩ chuyên khoa để tìm hiểu nguyên nhân và đề xuất phương pháp điều trị thích hợp.
Đặc biệt, nếu các triệu chứng đau bụng ở phía trên rốn kéo dài mạnh mẽ và đi kèm với các dấu hiệu như
- Nôn liên tục trong khoảng 12 giờ.
- Có sốt.
- Đau bụng xuất hiện sau một sự va chạm, gặp chấn thương ở khu vực bụng.
- Đau bụng sau khi sử dụng một loại thuốc mới.
- Trường hợp cần sự can thiệp cấp cứu ngay lập tức nếu có các biểu hiện sau:
- Đau mạnh ở phía trên bên phải của bụng.
- Cơn đau quặn quại đến nỗi người bệnh không thể chịu đựng được.
- Đau bụng mạnh mẽ kèm theo phân trắng.
- Dấu hiệu mất nước nghiêm trọng, như không đi tiểu, chóng mặt, mắt trợn tròn, da khô.
Nếu người bệnh đã từng bị viêm đại tràng, ngoài triệu chứng đau ở phía trên rốn kéo dài, cần phải đến thăm bác sĩ nếu xuất hiện các triệu chứng khác như:
- Đau quặn ở bụng dưới hoặc theo chiều dọc của khung đại tràng, cùng với cảm giác cứng bụng, đầy hơi.
- Tiêu chảy lặp lại, phân loạn hoặc chứa máu, đặc biệt sau khi ăn thức ăn cay nồng.
- Sự mệt mỏi, mất khẩu ngon và sức khỏe giảm sút.
Kết luận
Tóm gọn bài viết, đau bụng trên rốn có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Hãy tự chủ và kiểm soát triệu chứng nhưng đồng thời nhớ rằng sự chăm sóc chuyên sâu là quan trọng nếu tình trạng trở nên nghiêm trọng. Đọc ngay để giữ cho sức khỏe của bạn luôn ổn định và mạnh mẽ.
